Tureckie słodkości
Jeśli wakacje w Turcji kojarzą Ci się tylko ze słońcem, plażą i zabytkami, to znaczy, że nie poznałeś jej jeszcze od... najsłodszej strony. Bo grzechem byłoby wrócić stąd, nie próbując lokalnych słodkości, które potrafią zawrócić w głowie nie tylko smakiem, ale i wyglądem.
Tureckie słodycze to raj dla każdego łasucha – miękkie, lepkie, pachnące i skąpane w syropie tak słodkim, że trudno uwierzyć, że to możliwe. Baklava, lokum, kunefe... Każdy kęs to mała uczta dla zmysłów.
Zapomnij na chwilę o dietach i liczeniu kalorii – w końcu jesteś na wakacjach! A tutaj naprawdę trudno przejść obojętnie obok tacy pełnej kolorowych smakołyków.
Najpopularniejsze słodkości w Turcji
- BAKLAVA – jeśli jest w Turcji jakiś deser, który naprawdę trzeba spróbować, to właśnie turecka baklava! To prawdziwa królowa wśród słodyczy – bardzo słodka, bardzo kaloryczna i... absolutnie pyszna. Baklavę najczęściej spotkasz w formie małych kwadratów lub rombów. Jej historia zaczyna się w regionie Gaziantep, który słynie z najlepszych wersji tego przysmaku.
Składa się z bardzo cienkiego, delikatnego ciasta (ciasto filo), które przekładane jest posiekanymi orzechami – najczęściej pistacjami, migdałami lub orzechami włoskimi. Na koniec wszystko polewane jest gęstym syropem z masła, cukru albo miodu, co sprawia, że baklava staje się lepka, soczysta i wyjątkowo słodka.
Na wierzchu często posypuje się ją zmielonymi pistacjami – wygląda wtedy jeszcze apetyczniej.
- KÜNEFE – na pierwszy rzut oka wygląda jak zrumienione złote nitki, ale gdy tylko nabierzesz pierwszy kęs… odkryjesz ciągnący się, ciepły ser owczy lub kozi, zamknięty między warstwami chrupiącego ciasta kadayif. Całość zalana jest słodkim syropem z wody i cukru. Prosto, ale jak smacznie. Künefe często podaje się z zimnym mlekiem i plasterkami banana. I jest to idealne połączenie.
Choć przygotowanie tego deseru jest naprawdę proste – ser między dwie warstwy ciasta, smażenie na złoto i polanie syropem, smak robi ogromne wrażenie. Niektórzy mówią, że künefe to jedyny deser, który może konkurować z baklavą. I coś w tym jest. Spróbujesz raz i już przepadłeś!
- KATMER – to jeden z tych tureckich deserów, które wyglądają niepozornie, ale potrafią totalnie zaskoczyć smakiem. To cienkie jak pergamin ciasto filo, posmarowane roztopionym masłem, posypane świeżo mielonymi pistacjami i przełożone kremowym kaymakiem – tureckim serkiem, który przypomina nasze mascarpone, ale jest lżejszy i bardziej mleczny.
Całość zawijana jest w rulonik albo składana w kształt placka, a następnie lekko opiekana, aż stanie się złocista i chrupiąca z zewnątrz, a w środku... miękka, maślana i niesamowicie aromatyczna.
Katmer nie jest przesłodzony. Jego smak to idealne połączenie delikatnej słodyczy, orzechowego aromatu i kremowej konsystencji. Najczęściej podaje się go jeszcze ciepłego, czasem z odrobiną lodów albo świeżym mlekiem.
- KADAYIF to wyjątkowy deser, który zachwyca nie tylko wyglądem, ale i smakiem. Kadayif to ciasto o delikatnej strukturze przypominającej cieniutkie niteczki. Jest ono wykonane z mieszanki mąki i wody. Te kruche nitki połączone z roztopionym masłem i chrupiącymi orzechami (np. pistacjami lub orzechami włoskimi), układa się warstwami i piecze na złoty kolor, aż do uzyskania apetycznej, chrupiącej skórki.
Po upieczeniu deser jest nasączany aromatycznym syropem z cukru i wody, który wnika w każdą niteczkę, dodając mu słodyczy i soczystości. Efekt? Połączenie chrupiącego wierzchu, delikatnego wnętrza i bogatego, orzechowego aromatu.
Idealny do filiżanki mocnej kawy lub herbaty, kadayif to prawdziwa uczta dla zmysłów, której trudno się oprzeć!
- REVANI – to klasyczne tureckie ciasto. Powstaje z kaszy manny, a po upieczeniu jest hojnie nasączane ciepłym syropem z wody, cukru i soku z cytryny. Dzięki temu staje się wyjątkowo wilgotne, miękkie i rozpływa się w ustach. Jest delikatnie cytrynowe, intensywnie słodkie.
- TRILEÇE – to lekkie i wilgotne ciasto, które dosłownie nasiąka mlekiem. Przy każdym kęsie czuć jego delikatność i kremową strukturę. Mleko wręcz wypływa spod widelca, co sprawia, że deser jest niezwykle soczysty i orzeźwiający.
Na wierzchu znajduje się warstwa słodkiego, gładkiego karmelu, która idealnie dopełnia całość i nadaje deserowi przyjemnie maślanego smaku. Trileçe świetnie smakuje schłodzone. To idealna propozycja na gorące dni, kiedy masz ochotę na coś słodkiego, ale lekkiego.
- GÜLLAÇ – to wyjątkowy turecki deser, który od wieków gości na stołach. Jego historia sięga aż XIII wieku. Szczególnie popularny jest w czasie Ramadanu, gdy po całym dniu postu serwuje się coś lekkiego, słodkiego i kojącego.
Deser przygotowywany jest ze specjalnych, dużych i cienkich płatów ciasta, które nasączane są słodkim mlekiem z dodatkiem wody różanej. Dzięki temu ciasto staje się miękkie, lekkie i cudownie pachnące. Pomiędzy warstwami znajdują się posiekane orzechy, które dodają chrupkości i urozmaicają strukturę deseru.
Güllaç najlepiej smakuje schłodzony. Jest delikatny, lekko kwiatowy i niezwykle orzeźwiający.
- AŞÜRE jest to tradycyjny deser, którego konsystencja podobna jest do kisielu. Aşüre podawane jest w muzułmańskie święto Aszura, które obchodzone jest dziesiątego dnia pierwszego miesiąca Muharram. Mówi się, że w składzie deseru musi znajdować się minimum 7 składników. Jest to dość nietypowy deser, ponieważ przygotowuje się go z wszystkiego co ma się w domu. Używa się pszenicy, fasoli, cieciorki, kukurydzy, ryżu. Dodawane są do niego również suszone owoce i orzechy a na koniec posypywane dużą ilością cynamonu oraz ziarnami granatu. Najlepiej smakuje na ciepło!
- KAZANDIBI – to sztywny, waniliowy pudding na bazie mleka, z charakterystyczną, lekko skarmelizowaną, ciemniejszą skórką na wierzchu, która nadaje mu delikatnie chrupiącą teksturę i karmelowy aromat.
Najczęściej kazandibi podaje się w formie zwiniętego rulonu, co czyni go nie tylko pysznym, ale i efektownym deserem. Jego aksamitna konsystencja i słodka, lekko karmelowa nuta sprawiają, że to idealny wybór na lekkie zakończenie posiłku.
Najlepiej smakuje schłodzony, dzięki czemu jest orzeźwiający i idealny na cieplejsze dni lub wtedy, gdy masz ochotę na coś słodkiego, ale niezbyt ciężkiego.
- HELVA czyli chałwa. To smak, który od razu przywodzi na myśl Turcję. Ten klasyczny, gęsty i intensywnie sezamowy deser jest nieodłączną częścią tureckiej tradycji kulinarnej. Chałwa turecka to prosty w składzie, ale niezwykle bogaty w smaku deser.
Wytwarzana z prażonej pasty sezamowej (tahini) i cukru, chałwa ma kruchą, lekko ziarnistą konsystencję, która dosłownie rozpływa się w ustach. Często wzbogacana jest pistacjami, kakao czy wanilią. Zawsze jednak zachowuje swój charakterystyczny, głęboki smak i aromat.
To deser, który świetnie smakuje do filiżanki mocnej tureckiej kawy, a jego słodycz potrafi zaspokoić nawet największą ochotę na „coś słodkiego”.
- IRMIK HELVASI czyli tradycyjny turecki deser przygotowywany na bazie kaszy manny smażonej na maśle do złotego koloru, z dodatkiem migdałów, cynamonu i słodkiego syropu. W smaku nieco przypomina chałwę, ale ma bardziej wilgotną, miękką konsystencję i delikatniejszy aromat.
Najpopularniejszą formą podania jest wersja z lodami ukrytymi w środku. Ciepła, pachnąca masa z kaszy manny i zimne, kremowe lody tworzą wyjątkowe połączenie smaków i temperatur. To deser, który potrafi naprawdę zaskoczyć i zostawić po sobie niezapomniane wrażenie.
- LOKMA – to małe, złociste kuleczki smażone na głębokim tłuszczu. Najprościej mówiąc: tureckie pączki, które po usmażeniu hojnie nasącza się słodkim syropem przygotowywanym na bazie wody, cukru i soku z cytryny.
Z zewnątrz chrupiące, w środku miękkie i puszyste, są niezwykle słodkie i uzależniające. Najlepiej smakują jeszcze ciepłe. Często są podawane na ulicznych stoiskach lub podczas świątecznych okazji.
To deser, po który trudno sięgnąć tylko raz – bo jeden kęs zawsze prowadzi do kolejnego!
- TULUMBA czyli coś ala pączki, które kształtem przypominają churros. Są one chrupiące na zewnątrz a miękkie w środku. Nasączone słodkim syropem na bazie wody, cukru i cytryny jak większość tureckich deserów. Pod względem przygotowania jest bardzo podobny do deseru „lokma”, ma bardziej chrupiącą strukturę ze względu na dużą ilość zawartych w nim jajek.
- İZMİR BOMBASI – to cienkie, delikatne ciasto wypełnione płynną, gorącą czekoladą, która wypływa przy każdym kęsie. Na zewnątrz lekko chrupiące, w środku – prawdziwa czekoladowa lawa. Deser pochodzi z Izmiru i szybko zdobył serca łasuchów w całej Turcji. Najlepiej smakuje na ciepło, kiedy nadzienie jest jeszcze płynne i intensywnie czekoladowe.
- TAVUK GÖĞSÜ – to pudding z piersi kurczaka. Z kurczaka? Tak, dokładnie! W skład deseru wchodzi pierś z kurczaka pokrojona na cieniutkie plastry, ugotowane w mleku. Smak mięsa jest wręcz niewyczuwalny przez dużą ilość cukru. Konsystencja deseru jest dość gęsta właśnie przez udział piersi kurczaka.
- LOKUM znane również jako Turkish delight, to miękkie, owocowe galaretki obtoczone w cukrze pudrze, które od wieków są symbolem tureckiej gościnności. Klasyczne wersje są różane, cytrynowe czy granatowe, ale dziś można spotkać lokum z dodatkiem bakalii, orzechów, wiórków kokosowych, a nawet z kremowym nadzieniem – pistacjowym, orzechowym czy mlecznym.
Wyrabiane z cukru i mąki pszennej lub skrobi ziemniaczanej, ma aksamitną, lekko ciągnącą konsystencję, która rozpływa się w ustach. Idealne do filiżanki herbaty, jako prezent lub po prostu, żeby sprawić sobie odrobinę słodkiej przyjemności.
- PIŞMANIYE – to popularny turecki deser, chętnie kupowany przez turystów jako smaczna pamiątka z wakacji. Wyglądem przypomina watę cukrową lub kłębek bawełny, a smakiem zbliżony jest do chałwy. Wytwarzany jest z mąki i cukru, często z dodatkiem aromatów jak wanilia czy kakao. Delikatna, włóknista struktura sprawia, że pişmaniye dosłownie rozpływa się w ustach.
- CEVIZLI SUCUK wyglądem przypomina długą kiełbasę a sama nazwa oznacza na język polski „orzechowa kiełbasa”. Głównymi składnikami tego deseru są winogrona, orzechy laskowe i mąka. Dodaje się również orzechy włoskie, migdały, czekoladę czy rodzynki. Nawleczone są na sznurek i zanurzone w sokach z ciemnych winogron. Po wysuszeniu jej konsystencja jest twardo-gumowa.
- KABAK TATLISI jest to tradycyjny turecki deser z dyni, gotowanej w cukrze, aż stanie się miękka i lekko karmelizowana. Podawany jest zazwyczaj z posypką z orzechów włoskich i odrobiną śmietanki lub tahini, co nadaje mu głębi smaku. To prosty, ale niezwykle aromatyczny deser, który łączy naturalną słodycz dyni z orientalnymi nutami. Popularny szczególnie jesienią i zimą.
- DONDURMA – tureckie lody z koziego mleka to deser zupełnie inny niż klasyczne lody. Mają wyjątkowo gęstą, ciągnącą się konsystencję, przypominającą gumę, dzięki dodatkowi żywicy mastyksowej i salepu. Warto spróbować choć raz, by poczuć smak i teksturę, które zaskakują i zostają w pamięci.
- SOĞUK BAKLAVA to chłodna, mleczna wersja klasycznej baklawy. Jest idealna dla tych, którzy wolą delikatniejsze, mniej słodkie desery. Zamiast ciężkiego syropu nasączana jest mlekiem, co nadaje jej kremową lekkość i świeżość. Posypywana startą czekoladą, kakao i pistacjami, zaskakuje nieoczywistym smakiem i nowoczesnym charakterem. To wyjątkowa odsłona tradycji, która podbija serca miłośników orientalnych słodkości.
Mamy nadzieję, że po tej słodkiej podróży przez tureckie desery ślinka już wam cieknie! Turecka kuchnia pełna jest nie tylko intensywnych przypraw i aromatów, ale też wyjątkowych słodkości, które warto poznać na własnym podniebieniu. Jeśli jeszcze nie byliście w Turcji – czas to nadrobić. Bowiem żaden opis nie odda w pełni smaku świeżej baklawy czy ciągnących się lodów z koziego mleka. Który deser zaciekawił Was najbardziej i chcielibyście go spróbować jako pierwszy?
