Stambuł. Wielomilionowa metropolia położona na styku dwóch kontynentów – Europy i Azji Mniejszej. Zachywca swoim zróżnicowaniem i liczbą oferowanych zabytków. Wśród turystów ogromnym zainteresowaniem cieszą się przede wszystkim Błękitny Meczet, Hagia Sophia, Wieża Galata, Cysterna Bazyliki, Pałac Topkapi i Pałac Dolmabahce. W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się dokładniej temu ostatniemu.
Pałac Dolmabahce – gdzie się znajduje?
Budowla ta usytuowana jest w europejskiej części Stambułu, w dzielnicy Beşiktaş. Jej lokalizacja jest niezwykle ukrokliwa, bo tuż nad brzegiem Bosforu. Ponieważ Dolmabahce należy do największych i najpiękniejszych pałaców w Turcji trudno nie zwrócić na niego uwagi. Najlepiej dostać się tutaj tramwajem T1 (przystanek „Kabataş”) lub promem (Eminönü Ferry Terminal → Dolmabahçe Palace).
Pałac Dolmbahcze znaczenie nazwy
Obszar, gdzie umiejscowiony jest Pałac Dolmabahce był pierwotnie zatoką służącą jako port. Począwszy od XVII wieku zatokę stopniowo zasypywano i miejsce to zaczęło służyć jako ogród cesarski. Nazwa „Dolmabahce” oznacza „wypełniony ogród”. Następnie wybudowano tu „pałac na nabrzeżu Beşiktaş:, na którego miejscu powstał obecny Pałac Dolmabahce.
Wyjątkowość Pałacu Dolmabahce
Nad budową pałacu pieczę sprawowało kilku architektów, którymi nadzorował Karabet Balyan. Był to pierwszy projekt łączący styl turecki ze stylem europejskim (barok, rokoko i neoklasycyzm). Wzorowany był na Luwrze i Pałacu Buckingham.
Budynek posiada 285 pokoi, 46 korytarzy, 68 toalet, 6 łaźni oraz 1427 okien. Do pałacu prawadzi 12 pięknie zdobionych bram.
Marmur wykorzystany do budowy sprowadzony został z wyspy Marmara, alabaster z Egiptu, a porfir z Pergamonu. Jego wnętrze ozdabiają obrazy słynnych malarzy m.in. włoskich i francuskich, ręcznie tkane dywany o łącznej powierzchni 4500 m² (131 dużych i 99 małych), francuskie meble, porcelana (pochodząca m.in. z Chin, Japonii) oraz wyroby jedwabne. Warto wspomnieć, że w latach 1864-1876 nadwornym malarzem na dworze sułtana był Polak Stanisław Chlebowski.
Czym jest Pałac Dolmabahce
Pałac został zbudowany na polecenie sułtana Abdulmecida I w XIX wieku. W latach 1853-1922 (z 20-letnią przerwą) wykorzystywany był jako centrum administracyjne Imperium Osmańskiego. W sumie wykorzystywany był przez 6 sułtanów i ostatniego kalifa. Po upadku Imperium używał go także Mustafa Kemal Atatürk, pierwszy prezydent Republiki Tureckiej. Obecnie pałac stanowi muzeum. Budynek składa się z części oficjalnej zwanej Selamlik, Haremu oraz Sali Ceremonii. Zwiedzającym udostępnione są te dwa pierwsze.
Selamik
To najważniejsza część pałacu, gdzie odbywały się spotkania sułtana z gośćmi i skąd zarządzano sprawami państwa. Miejsce to miało wywierać ogromne wrażenie na przybyłych. W jego skład wchodzą trzy hole oraz liczne pokoje, m.in.
- Hol wejściowy – znajduje się tutaj żyrandol wykonany w Wielkiej Brytanii. Jeden z pokoi ozdabia największe płótno w pałacu. Jest to „Surre” namalowane w 1873 roku przez Stefano Ussi.
- Kryształowa klatka schodowa – nazwa nawiązuje do kryształowych elementów balustrady schodów. Dach klatki schodowej wykonany jest ze szkła.
- Hol Ambasadorów – to tutaj ambasadorowie oczekiwali na przyjęcie przez sułtana. Jest on bogato zdobiony. Sufit udekorowano złotem. W holu znajdują się kryształowe żyrandole i świeczniki oraz porcelanowe kominki. Można znależć tu także czterostronny zegar wykonany w Austrii – z jednej strony znajduje się zegar, na pozostałych: higrometr, termometr, barometr. To tutaj w 1928 roku Atatürk ogłosił zastąpienie alfabetu arabskiego łacińskim.
- Czerwony Pokój, w którym przyjmowano ambasadorów.
- Komnata Sakal-ı Şerif – nie jest dostępna dla zwiedzających. Znajdują się tutaj relikwie m.in. włosy z brody Mahometa i ręcznie pisany fragment Koranu.
- Hol Zülvecheyn – wykorzystywany był podczas religijnych ceremonii. Hol stanowi jedyne miejsce w Selamlik, w którym mogły przebywać kobiety z Haremu.
- Biały pokój, w którym ogłoszono zniesienie kalifatu.
- Biblioteka z licznym księgozbiorem – około 10 000 książek i magazynów (głównie w języku francuskim i osmańskim), archiwum albumów i fotografii należących do osmańskiej dynastii.
- Hamam - wyłożony alabastrem pochodzącym z Egiptu. Jego sufity zdobione są malowidłami w stylu barokowym. W części gorącej zlokalizowane są marmurowe baseny.
- Pokój muzyczny – znajduje się tutaj pianino z 1911 roku.
Sala Ceremonii
Sala ta łączy część oficjalną pałacu z Haremem. Jest największym i najbardziej okazałym salonem w pałacu. To w tej części odbywały się oficjalne spotkania ze sułtanem. W sali odbywają się ceremonie i uroczystości państwowe. Znajduje się tutaj złoty tron sprowadzony z pałacu Topkapi.
Hol ma wysokość 36 metrów. Znajduje się tu pięćdziesiąt sześć kolumn, a także galerie dla muzyków. Sufit ozdabia ważący 4,5 tony żyrandol, będący darem od królowej Wiktorii. Na podłodze natomiast znajduje się drugi co do wielkości dywan w Turcji (124 m²).
Na ścianie można zobaczyć tekst przemowy Atatürka wygłoszonej w 1927 podczas jego pierwszej wizyty w Stambule jako prezydenta Republiki Tureckiej.
Harem
Harem zamieszkiwał sułtan, jego matka oraz żony. Wejście do haremu chronione było przed dostępem osob nieupoważnionych. Parter przeznaczony był dla służących i dzieci sułtana. Budynek składa się z dwóch części – jednej wychodzącej na morze, drugiej na ogrody (pałac otaczają trzy ogrody: Selamlık, Ogród „Ptaszarnia”, Ogród Haremu).
W haremie szczególną uwagę zwracają:
- Niebieski Hol – wraz z apartamentem należącym do sułtana. Znajduje się tutaj tzw. Czerwony Pokój, który ozdabiają świeczniki z kości słoniowej oraz niedźwiedzie skóry podarowane przez cara Rosji Mikołaja II. Można także obejrzeć 72-ramienny pozłacany żyrandol z czerwonych kryształów oraz cztery kandelabry o wysokości prawie 4 metrów.
- Różowy Hol – przynależacy do niego apartament zamieszkiwała matka sultana. W pokoju tym zmarł Ataturk.
Czy warto zobaczyć Pałac Dolmabahce?
Pałac Dolmabahcze miał być świadectwem wciąż trwającej potęgi Imperium Osmańskiego, które w owym czasie postrzegane było jako twór zmierzający ku upadkowi... Jego budowa jednak dołożyła niemałej cegiełki do pogłębiającego się kryzysu. Koszt inwestycji bowiem określany jest jako równowartość 35 ton złota!
Nie tylko sam budynek jest okazały, także otoczenie i wyposażenie pałacu sprawiają ogromne wrażenie. O wartości wyposażenia świadczy fakt, iż w oknach użyto specjalnego szkła o fioletowym odcieniu, co miało chronić je przed promieniami słonecznymi. Przy pałacu znajduje się słynna wieża zegarowa, która pokazuje godzinę oraz pogodę. Zegar zbudowano w 1895 roku.
Pałac Dolmabahce był świadkiem wielu niezwykle interesujących wydarzeń historycznych i choćby dlatego będąc w Stambule warto go odwiedzić.
Ostatnie chwile Ataturka
To właśnie na terenie Pałacu Dolmabahce ostatnie chwile życia spędził ukochany przywódca Turków - Mustafa Kemal Atatürk. Odszedł on po dłuższej chorobie w dniu 10 listopada 1938 roku o godzinie 9:05. Oddając cześć i szacunek zmarłemu wskazówki zegarów w pałacu zatrzymano właśnie na tej godzinie.
Zwiedzanie – informacje praktyczne
Zwiedzanie Pałacu Dolmabahce (Selamlik oraz Harem) trwa około 2 godziny. Na terenie pałacu obowiązuje całkowity zakaz fotografowania.
Zwiedzanie Selamlik to koszt 120 TL. Opłata za zwiedzanie Haremu to 90 TL. Można także kupić jeden bilet obejmujący obie sekcje. Wówczas wyniesie nas to 150 TL. Dodatkowo można zobaczyć Muzeum Malarstwa – koszt to 200 TL za zwiedzanie Selamlik, Haremu i muzeum.
Pałac Dolmabahce czynny jest w godzinach 8:00 do 18:00 codziennie, z wyjątkiem poniedziałku. Bilet należy zakupić maksymalnie do godziny 17:00.
Dzieci poniżej 6 roku życia mogą zwiedzać pałac bezpłatnie.
Pałac może zostać odwiedzony przez ograniczoną liczbę osób dziennie, dlatego warto wybrać się do niego we wcześniejszych godzinach.
Adres: Dolmabahçe Sarayı, Vişnezade, Dolmabahçe Cd., 34357 Beşiktaş/İstanbul.
Słów kilka na koniec
Zdajemy sobie sprawę, że opis, który przedstawiliśmy nie jest w stanie w pełni oddać piękna oraz bogactwa Pałacu Dolmabahce. Zdecydowanie należy zobaczyć go na własne oczy. Tym bardziej, że jest to jedna z wielu atrakcji oferowanych przez Stambuł. Przypominamy, że to niezwykłe miasto możecie zobaczyć razem z nami! W naszej ofercie mamy 1 i 2-dniowe zwiedzanie Stambułu z polskim przewodnikiem.
