Turystom będącym na wakacjach w Turcji mogą obić się o uszy takie zwroty jak: Wirujący Derwisze lub Taniec Derwiszów. Większość turystów pierwszy raz może mieć styczność z takimi określeniami. Dlatego specjalnie dla Was powstał ten wpis! Zacznijmy od wyjaśnienia Kim jest ten Derwisz?
Derwisz – to członek bractwa muzułmańskiego, nazywany również wędrującym muzułmańskim mnichem. W języku perskim derwisz oznacza także „ubogi” albo „żebrak”. Aby zostać derwiszem trzeba było dołączyć do bractwa Wirujących Derwiszy. Pierwsze tego typu zakony zaczęły powstawać w XI wieku.
Po turecku „Mevlevilik” jest to zakon muzułmański o długiej tradycji, utworzony został w XIII wieku na terenach Turcji. Do powstania zakonu przyczyniła się mistyczna poezja Dżalaluddina Rumiego zmarłego 1273 roku w Konyi (Turcja) – największy suficki poeta a także perski mistyk, nazywany przez swoich uczniów Mevlaną co w dokładnym znaczeniu oznacza „Nasz Mistrz”.
Legenda głosi, że poeta podczas swojej przechadzki po mieście usłyszał rytm dobiegający z pracowni, gdzie rzemieślnicy stukaniem młotkiem wyrabiali metalowe naczynia. Rumi wsłuchując się w rytm stukania zaczął kręcić się wokół własnej osi z wyprostowanymi ramionami w ten sposób poczuł, że zbliża się do Boga. W taki sposób poprzez taniec Wirujący Derwisze modlą się do Boga.
Istnieją 32 bractwa derwiszów na całym świecie!
Jednym z najbardziej wyróżniających się elementów w kulturze tureckiej jest między innymi taniec Wirujących Derwiszy. Charakterystyczny „taniec” to tak naprawdę medytacja w ruchu/ medytacja w tańcu, która ma na celu zjednoczyć się z Bogiem (Allahem). Zakonnicy ustawiają się w szeregu wykonując liczne figury taneczne ale najbardziej widowiskowy pokaz rozpoczyna się wtedy kiedy tancerze zaczynają kręcić się dookoła własnej osi, najpierw z rękami ułożonymi na klatce piersiowej a potem z wyprostowanymi ramionami. Wirują w przeciwnym kierunku do wskazówek zegara czyli w lewą stronę.
Mówi się, że kręcą się w kierunku prawdy. Taki ruch pomaga tancerzom zjednać ciało, umysł i duszę w jedność – osiągają duchowy trans a także ich celem jest naśladowanie wirujących ciał niebieskich. Poprzez ich wirujący taniec odcinają się od wszystkich i wszystkiego aby móc skupić się tylko i wyłącznie na modlitwie i zbliżeniu się do Boga.
Trzeba przyznać, że opanowanie szybkiego wirowania to nie lada wyzwanie. Pod koniec występu derwisze gwałtownie zatrzymują się krzyżując nogi i ręce tak aby zachować całkowitą równowagę ciała. Podobno doświadczony derwisz potrafi obrócić się aż 40 razy w jedną minutę! Teraz wiecie skąd pochodzi nazwa :)
Jeśli będziecie mieli kiedyś przyjemność zobaczyć na żywo taniec Wirujących Derwiszy proszę przyjrzeć się uważnie układzie ich stóp podczas tańca.
Ogromne znaczenie ma też strój tancerzy. Mężczyźni na początku swojego występu przyodziani są w czarne szaty, które oznaczają płytę nagrobną. Pod spodem ubrani są w białe szaty, które podczas tańca przypominają wielkie rozkloszowane spódnice. Biała szata oznacza całun pogrzebowy. Ostatnim elementem stroju są wysokie brązowe czapki z bawełny zwane sikke, które symbolizują kamień nagrobny .
Ich muzykę charakteryzuje trzcinowy flet ney i bęben. Dźwięk fletu ma na celu odzwierciedlać rozpacz człowieka, który pragnie wrócić do swoich początków. Podczas tańca derwisze śpiewnie recytują najpiękniejsze imiona Allaha (Boga). Muzyka jest przede wszystkim żywa, można ją usłyszeć nie tylko w zakonach ale także w klubach muzycznych w Stambule i a przede wszystkim w Konyi.
Sufizm i wszelkie działalności / praktyki bractw w 1925 roku zostały zakazane na terenie Republiki Tureckiej. Taką decyzję podjął pierwszy prezydent kraju Mustafa Kemal Ataturk, sprzeciwiając się obecności religii w życiu publicznym. Dopiero w 1957 roku zakazy zostały zniesione i do dzisiaj można oglądać występy Wirujących Derwiszy.
Taniec Wirujących Derwiszy został przyjęty za turystyczną atrakcję w Turcji. Specjalnie dla turystów organizowane są tureckie wieczory podczas, których można podziwiać występ Wirujących Derwiszy z bliska. Mają na celu ukazanie bogatej kultury i tradycji tego pięknego kraju. Występ wywołuje na turystach ogromne wrażenie, dlatego taniec derwiszy jest tak popularną atrakcją proponowaną turystom.
Co roku w rocznicę śmierci perskiego mistyka Rumiego czyli 17 grudnia w Konyi odbywa się największe święto zakonu Mevlany czyli festiwal Wirujących Derwiszy, na który zjeżdżają derwisze i pielgrzymi wielu wyznań z całego świata. Po to by oddać cześć i pomodlić się za tego, który na pierwszym miejscu stawiał dobroć oraz miłość a także akceptował ludzi bez względu na ich pochodzenie, religię i status społeczny. Miasto Konya upodobnić można do Częstochowy.
Polecamy wycieczkę do Kapadocji z naszym polskim biurem podróży AlanyaOnline podczas, której odwiedzimy mauzoleum/ dawny klasztor Mevlany w Konyi, w którym znajduje się grób poety Rumiego jak i sarkofagi członków bractwa oraz ich rodzin. W muzeum zobaczyć można także szaty, księgi Koranu, kolekcje instrumentów muzycznych, manuskrypty, anatolijskie dywany oraz liczne relikwie, ale najcenniejszą jest szkatułka znajdująca się w szklanej gablocie. Podobno przechowywane są tam włosy z brody Mahometa.
Warto wiedzieć, że Konya jest najbardziej konserwatywnym i religijnym miastem w Turcji. Dlatego do muzeum wchodzimy w ubraniach, które zakrywają ramiona i kolana a po dywanach chodzi się na boso!
Wracając do naszej wycieczki – w magicznej Kapadocji będziecie mogli dodatkowo uczestniczyć w tradycyjnej „nocy kapadockiej”. Turecki wieczór odbędzie się w wulkanicznych skałach, w skalnej grocie. Podczas wieczoru będą występowali zawodowi tancerze, którzy z przyjemnością przybliżą Wam turecką kulturę. Między innymi będzie taniec brzucha, ceremonia wesela, tradycyjne tureckie tańce w tym również taniec Derwisza w bardziej komercyjnym wydaniu. Proszę przygotować się na wspaniałą atmosferę, która z pewnością pozostanie bardzo długo w Waszej pamięci! :)